ساماندهی تعاونی های تولید روستایی گامی برای پایداری کشاورزی ارگانیک

دکتر حسین شیرزاد، معاون وزیر و رئیس سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران در سمپوزیوم تخصصی بررسی مسائل کشاورزی ارگانیک در تعاونی های روستایی و کشاورزی کشور گفت: در آینده، کشاورزی متعارف در مقیاس ملی بدلیل “سیطره خشکسالی های مکرر، پدیده فرسایش خاک و مسئله آب ” با چالشهایی جدی مواجه خواهد شد، مسایلی نظیر چالش‌های مدرنیته رادیکال و مونیسم در پروسه انقلاب سبز، آلودگی منابع آب و خاک به مواد شیمیایی کشاورزی (کودها و قارچ وآفتکشها) و کاهش شدید تنوع زیستی؛ مدیریت تعاونی های تولید روستایی را ناگزیر می سازد تا به کمک توسعه رهیافت های ترویجی شیوه های مدرسه در مزرعه، مبارزه تلفیقی با آفاتIPM/FFS ، کشاورزی پایدار کم نهاده(LISA)، مزارع الگوئی، استفاده از شخم حداقل، استفاده از محصولات پوششی، استفاده از کودهای دامی، تغییر روش‌های آبیاری از شیاری به بارانی و قطره ای، و … به حمایت و مساعدت کشاورزان در دوره گذار شتافته و حتی با فروش گرانتر یا خرید تضمینی محصولات ارگانیک،گسترش بازارها و تقویت فرآیند صادرات با همکاری سازمان مرکزی تعاون روستایی کشور به تعدیل این چالش ها بپردازند. 
به اعتقاد معاون وزیرکشاورزی، نگره تاریخی مفصل بندی دورانی تکامل کشاورزی در جهان نشان می دهد، نظام‌های تولید غذا و کشاورزی بیش از هر زمانی ناپایدار شده و تنهاکشاورزی ارگانیک به عنوان نوعی سیستم تولیدکشاورزی آلترناتیو بیودینامیک است که از سلامت انسان ها، اکوسیستم ها و خاک زراعی حمایت مینماید و بر پروسه های آگرواکولوژیکی، تنوع زیستی و چرخه های طبیعی تکیه دارد.
حسین شیرزاد به نقش و اهمیت تشکل های تعاونی روستایی و کشاورزی اشاره کرد و گفت: تعاون تولید روستایی نقش و جایگاه مهمی در توسعه و پیشبرد برنامه ها و اهداف کشاورزی به ویژه در افزایش بهره وری و راندمان تولید دارد. 
این مقام مسئول گفت: آمار تولید محصولات ارگانیک، کشت های در حال گذار و حدمجاز باقیمانده ها در شبکه تعاونی های تولید نشان می دهد که ما در این واحدهای مهم تولیدی کشور با در اختیار داشتن حدود ۳و نیم میلیون هکتار از اراضی مرغوب زراعی، با سطح زیر کشتی معادل ۵۸هزار و ۶۴۳ هکتار و تولید ۲۸۲هزار و ۵۲۸ تن توسط شبکه تعاون روستایی استانها به عنوان محصولات سالم و ارگانیک اما بدون گواهی معتبر در شرکتهای تعاونی تولید و سهامی زراعی را طی پایش های دوره ای شناسایی نموده ایم. 
وی با اشاره به اینکه محصولات ارگانیکی مانند زعفران، گل محمدی و زیتون در خراسان رضوی و شمالی و محصولات در حال گذار به شیوه تولید ارگانیک همانند کشمش در خراسان رضوی و حتی محصولات با گواهی معتبر حدمجاز باقیمانده ها در شبکه تعاونی ها نظیر لیموترش، گوجه فرنگی، و خرما در بوشهر و فارس نیاز به یک جنبش اطلاع رسانی و تبلیغی دارند، گفت: تولید محصولات فوق الذکر در تعاونیهای تولید طلحه، دهرود، زرین نخل تنگستان، عابد کاخک، اترک ۵ و ۱۱، اتحاد فراشبند و قم به شیوه بسیار استانداردی ادامه دارد اما در محافل علمی، دانشگاهی و بازاری کمتر توجهی به این تلاش های چند بعدی بر مبنای دانش و توان کشاورزان و تنوع ژنتیک می شود. 
دکتر شیرزاد افزود: عامل اصلی که موجب تمایز کشاورزی ارگانیک از سایر روش های کشاورزی پایدار می شود وجود استانداردهای بومی و دانش انباشته شده تاریخی مدونی است که برای تعیین ضابطه دقیق تفاوت بین سیستم کشاورزی ارگانیک و سایر سیستمهای زراعی به ویژه در رابطه با اهداف بازاریابی به کار می رود.
دکتر شیرزاد، اقدامات سازمان مرکزی تعاون روستایی را در سپهر چشم انداز ایران ۱۴۰۰ شامل گردآوری آمار تولید محصولات ارگانیک در شبکه تعاونیهای تولید و سهامی زراعی،شناسائی مناطق ، تعاونیهای تولید و شرکتهای سهامی زراعی مستعد تولید محصولات ارگانیک و سالم،آسیب شناسی تولید این محصولات و بررسی تجارب جهانی در زمینه تولید محصولات سالم و ارگانیک به همراه استفاده از مشاورین علمی برای تولید محصولات سالم و ارگانیک در شبکه تعاونیهای تولید و شرکتهای سهامی زراعی عنوان نمود.
شیرزاد با تاکید به اجرای پایلوت تولید محصولات دارای حدمجاز باقیمانده های سموم، کودها و فلزات سنگین در شبکه تعاونی موجود تصریح کرد: اجرای پایلوت تولید محصولات سالم و ارگانیک در صورت تایید مشاورین و تامین اعتبارات لازم در کنار برنامه ریزی برای اجرای آموزش های لازم در دستور کار سازمان مرکزی تعاون روستایی کشور قرار دارد.
مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی کشور، مشکلات پیش روی را سختی برقراری تعادل بین اصول ارگانیک با اصول تجارت، کمبود وجود مراکز صدور گواهی، هزینه های بالای خدمات گواهی، چالش ها و مشکلات اقتصادی تعاونی های تولید کشاورزی در دوره گذار، پارادوکس حفظ کیفیت غذا همراه با افزایش بهره وری، ناکافی بودن آموزش های ترویجی و نارسائی در ساختارهای قانونی و بازاریابی دانست. 
معاون وزیر جهاد کشاورزی در پایان، با ارایه پیشنهاد ایجاد نظام ملی PGS (گواهی های مشارکتی) و ایجاد سیستم شناسه اطلاعات (ردیابی)در کشور ، توسعه مراکز صدور گواهی با کمک اتحادیه های ملی و استانی تعاونی های روستایی کشور و تاسیس مرکزتامین نهاده های مورد نیاز (کود های بیولوژیک، بذور و …)
با محوریت سیستم نظارت و کنترل کیفیت،شبکه تعاونی های روستایی کشور آمادگی سازمان مرکزی و شبکه تعاونی های تولید کشاورزی و روستایی را در سطح قابل قبولی ارزیابی نمود. وی چشم انداز توسعه کشاورزی ارگانیک در کشور را به دلیل ضرورت کوتاه کردن زنجیره‌های تولید و توزیع غذا،توسعه ادبیات تنوع زیستی، عدالت زیست محیطی و سلامت، بسیار امید بخش معرفی کرد.